Genetycy z PUM uczestnikami odkrycia masowego grobu w Działdowie
Odnaleziono prawie 17 ton ludzkich prochów, co pozwala stwierdzić, że zamordowano co najmniej 8 tys. osób. Byli to więźniowie niemieckiego łagru Soldau, który w latach 1939-1945 był ważnym ogniwem w niemieckim systemie terroru na ziemiach Polski północnej.
Podstawowym zadaniem niemieckiego obozu była planowa eksterminacja polskiej elity narodowej północnego Mazowsza, w tym szczególnie duchowieństwa i dyplomatów. W trakcie funkcjonowania obozu – okupant dokonywał formalnych zmian nazwy i przeznaczania obozu (np. przejściowy, jeniecki, pracy wychowawczej), co utrudniało poszukiwania ofiar wojennych zbrodni. Niemniej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu z determinacją wciąż poszukuje ofiar i bohaterów II wojny światowej. I dzięki współpracy Instytutu Pamięci Narodowej oraz specjalistów z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie udaje się odzyskiwać cześć pamięci zamordowanym.
Konferencja prasowa na temat tego odkrycia odbyła się 13 lipca 2022 r. z udziałem prezesa Instytutu Pamięci Narodowej dr Karola Nawrockiego, naczelnika Oddziałowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Gdańsku prok. Tomasza Jankowskiego oraz kierownika Zakładu Genetyki Sądowej PUM dr hab. Andrzeja Ossowskiego. Prace odkrywcze trwały w dniach 4-10 lipca 2022 r.
- To było trudne zadanie, bowiem zaskoczyła nas skala. Ne byliśmy przygotowani na tak dużą ilość prochów ludzkich. – mówi dr hab. Andrzej Ossowski z PUM – Istotne dla nas było precyzyjne oszacowanie ilości i objętości prochów, a także odnalezienie zachowanych fragmentów kostnych, które mogą posłużyć wyjaśnieniu mechanizmu śmierci, jak i dostarczyć materiału do analiz DNA. – dr Ossowski podkreśla także – Szczególnie ważne dla nas było ustalenie mechanizmu jaki posłużył do ukrycia rozmiaru zbrodni, zastosowanie wręcz przemysłowej metody spopielenia szczątków, a następnie użycia młyna kulowego w celu zniszczenia wszelkich fragmentów kostnych. Ukazuje to przemyślany i nieprzypadkowy charakter zbrodni, jak i próby zniszczenia wszelkich śladów zbrodni. Mechanizm ten miał zatrzeć wszelką pamięć o ofiarach i uniemożliwić rozliczenie zbrodni.
